Cari Açık Nedir?

Bir ülkenin yurtdışından döviz ödeyerek ithal ettiği mallar için yaptığı döviz ödemeleriyle, yurtdışına döviz karşılığı sattığı mallardan elde ettiği döviz gelirleri arasındaki farka dış ticaret dengesi denir:

Dış ticaret dengesi = mal ihracatı gelirleri - mal ithalatı giderleri

Bir ülke yalnızca mal ihraç edip mal ithal etmez. Bunların yanında hizmet ithalatı ve ihracatı da yapar. Ayrıca ülkenin taşımacılık gelir ve giderleri, faiz gelir ve giderleri gibi döviz kazanım veya kayıpları vardır. Bunları da malların üzerine eklersek, dış ticaret dengemiz cari denge halini alır. Bunu da şöyle formüle ederiz:

Cari denge = (mal ihracatı gelirleri + satılan hizmetlerden sağlanan gelirler + diğer gelirler) - (mal ithalatı giderleri + satın alınan hizmetlere ödenen giderler + diğer giderler) +/- cari transferler

Hizmetler; ulaştırma, turizm , haberleşme hizmetleri, inşaat hizmetleri, sigorta hizmetleri, mali hizmetler, kişisel ve kültürel hizmetler gibi kalemlerden oluşur.

Bunları yabancılara sunduğumuzda gelir, onlardan aldığımızda gider olur. Gelirler; doğrudan yatırım, portföy yatırımları ve diğer yatırımlardan elde edilen faiz, hisse geliri, kâr payı gibi tutarları içermektedir. Bu gelirleri yabancılardan elde ettiğimizde gelir, yabancılara ödediğimizde gider yazarız. Cari transferler (karşılıksız transferler); örneğin yurtdışındaki işçilerimizin gönderdiği paralar bu kategoriye girer. Burada üç denge halinden biri olabilir: Yukarıdaki cari denge denkleminin ilk parantezinin içindekilerin toplamı ile cari transferler toplamı ikinci parantezdekilerden büyükse cari fazla, küçükse cari açık söz konusudur. Bu ikisi birbirine eşitse cari denge denk demektir